พุทธชยันตี ๓ เราจะรักษาและสืบสานพระพุทธศาสนาได้อย่างไร

        หลังจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพานแล้ว พระสงฆ์และพุทธบริษัทได้ร่วมกันสืบทอดพระพุทธศาสนา และได้มีการเผยแผ่พระศาสนาไปในดินแดนต่าง ๆ โดยหนึ่งในดินแดนที่ว่านั้นก็คือ ประเทศไทย นั่นเอง

        ชาวไทยได้ยอมรับนับถือและปฏิบัติตามหลักธรรมคำสั่งสอนทางพระพุทธศาสนามาหลายรุ่น
ก่อให้เกิดเป็นประเพณีที่ดีงามและมีคุณค่ามากมาย พระพุทธศาสนาได้หยั่งรากลึกลงในวิถีชีวิตของ
คนไทยตั้งแต่เกิดจนถึงตาย มรดกทางพระพุทธศาสนามีให้เห็นได้หลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นวัดวาอาราม

พระพุทธรูป ภาษาและวรรณกรรม คำสั่งสอน ประเพณี เทศกาล ฯลฯ

        อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน ด้วยสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไปจากสังคมในอดีตอย่างรวดเร็ว ได้ทำให้วิถีชีวิตของผู้คนในสังคมไทยเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ไม่ดีนัก ดังจะเห็นได้จากข่าวตามสื่อสารมวลชนต่าง ๆ ที่เสนอเรื่องของการฆ่ากันตายและการก่ออาชญากรรมเป็นรายวัน ข่าวการทุจริตและประพฤติ
มิชอบในแวดวงของข้าราชการ นักการเมือง (ทั้งระดับประเทศและระดับท้องถิ่น) และแวดวงธุรกิจ
ความประพฤติที่เสื่อมเสียของวัยรุ่นและดารา รวมถึงความขัดแย้งทางการเมือง สภาพสังคมที่เต็มไปด้วยความเร่งรีบและเห็นแก่ตัว การใช้ความรุนแรงในการแก้ไขปัญหา การติดการพนัน การค้าและเสพยาเสพติด การไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย

       นอกจากนี้ วิถีชีวิตของคนในสังคมไทยในปัจจุบันก็เหินห่างจากพระพุทธศาสนาเป็นอย่างมาก
นอกจากวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาแล้ว  เราไม่ค่อยจะได้เห็นคนไทยเข้าวัด ตักบาตร ฟังธรรม หรือนำหลักธรรมมาใช้ในชีวิตประจำวันเลย คนไทยยุคปัจจุบันชอบการละเล่น ชอบดื่มเหล้า เล่นการพนัน มีกิริยาก้าวร้าวรุนแรง ไม่รักนวลสงวนตัว พูดคำหยาบ ไม่เคารพผู้ใหญ่ ไม่สนใจในการเรียนวิชาพระพุทธศาสนา ในส่วนของพระสงฆ์เองก็พบว่ามีปัญหาพระภิกษุต้องอาบัติหนัก ฯลฯ เป็นต้น นอกจากนี้
นักวิชาการรุ่นใหม่ก็มีทัศนคติไม่ให้ความสำคัญและยังมองพระพุทธศาสนาในเชิงลบอีกด้วย จึงเป็นที่น่าวิตกเป็นอย่างยิ่งว่าเราจะรักษาพระพุทธศาสนาให้ยั่งยืนอยู่ในสังคมไทยได้อย่างไร

      นอกจากข้อเสนอเรื่องการบัญญัติให้พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ ให้วัดพระ (วันธรรมสวนะเป็นวันหยุดราชการ) การบัญญัติกฎหมายเพื่อการปกป้องคุ้มครองพระพุทธศาสนา และการเคลื่อนไหวขององค์กรชาวพุทธ (องค์กร Knowing Buddha) ที่รณรงค์คัดค้านการกระทำที่เป็นการหมิ่นพระพุทธรูปแล้ว ผู้เขียนคิดว่าเราควรจะทำให้สร้างสภาพสังคมที่เอื้ออำนวยต่อการสืบทอดพระพุทธศาสนาและสร้างสังคมที่สงบสุข แล้วจะทำอย่างไรล่ะ?

    เราควรเริ่มจากการทำโดยให้ผู้คนในสังคมไทยได้ซึมซับหลักธรรมและศาสนพิธีในชีวิตประจำวัน 
เริ่มจากสื่อมวลชนและบริษัทที่ทำรายการบันเทิงต่าง ๆ ควรผลิตรายการโทรทัศน์ เพลง การ์ตูนที่มีส่วนในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและสนับสนุนการนำหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนามาใช้ในชีวิตประจำวันออกมา ถ่ายทอดสดการสวดมนต์ทำวัตรเช้าของพระสงฆ์ผ่านทางสถานีวิทยุและโทรทัศน์แทน
การนำเสนอข่าวอาชญากรรม ข่าวหน้าหนึ่งของหนังสือพิมพ์ควรนำเสนอข่าวเกี่ยวกับพระสงฆ์และ
พุทธบริษัทที่กระทำความดี หรือนำเสนอเรื่องของบุคคลที่ทำประโยชน์ต่อสังคมมากกว่าลงข่าว
ความขัดแย้งของบุคคลต่าง ๆ ในสังคม หรือเสนอข่าวความประพฤติที่ไม่สมควรของบุคคลต่าง ๆ

      ตามสถานที่ต่าง ๆ เช่น ที่นั่งรอรถประจำทาง บนรถโดยสารประจำทาง ในโรงเรียน ในโรงงาน สถานีรถไฟ ควรจะมีพุทธศาสนสุภาษิตปรากฏอยู่ในบริเวณที่สมควร ในเวลาที่ผู้คนเลิกงาน ตอนเย็น รวมถึงตอนค่ำก็ควรเผยแพร่รายการธรรมะผ่านทางสถานีวิทยุ และโทรทัศน์ช่องต่าง ๆ แทนละครที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ ซึ่งจะเป็นการช่วยให้คนที่ผ่านความเครียดจากการทำงานมาได้ผ่อนคลายอารมณ์ด้วย

     เจ้าของสถานที่ประกอบการทั้งภาคส่วนราชการและภาคส่วนเอกชนควรจะสนับสนุนให้มีการทำบุญกับพระสงฆ์เป็นประจำ เช่น นิมนต์พระสงฆ์มาฉันเพล มาเจริญพระพุทธมนต์ มาแสดงธรรม ในโอกาสต่าง ๆ หรือทุกวันพระ (ในกรณีที่วันพระไม่ได้เป็นหยุดราชการ) สนับสนุนให้บุคลากรในหน่วยงานของตน
สวดมนต์ไหว้พระเป็นประจำ เป็นต้น

      ครูอาจารย์ควรสอดแทรกศีลธรรมในระหว่างการเรียนการสอนในคาบเรียนต่าง ๆ และควรจะต้องมีการบ้านวิชาพระพุทธศาสนาเป็นประจำ นักเรียนจะได้กระตือรือร้นในการแสวงหาความรู้ในการศึกษาหลักพุทธธรรม

     หน่วยงานและเจ้าหน้าที่ภาครัฐก็สำคัญมาก เช่น การสนับสนุนให้มีการบวช (ที่ไม่ใช่การบวชหน้าไฟ หรือบวชตามประเพณี) การสนับสนุนการสร้างวัดวาอารามให้อยู่ใกล้สถานที่ชุมชน เพื่อให้คนในชุมชนนั้นสามารถทำบุญและไปวัดได้ง่าย  การจัดระบบผังเมืองและการบังคับใช้กฎหมายผังเมือง อย่าให้มี
การตั้งสถานบันเทิงอยู่ใกล้วัดและสถานศึกษา อย่าให้มีการรุกที่วัด หรืออย่าให้มีการหาประโยชน์จากที่ดินของวัด การดูแลรักษาความสะอาดในบริเวณวัดและภายนอกวัดเป็นประจำ

     ในส่วนของพระภิกษุสงฆ์ก็ควรจะเป็นผู้ชี้นำคนในสังคมให้ไปในทางเจริญ โดยการเผยแผ่พุทธธรรมให้กว้างไกลออกไป ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดี หมั่นศึกษาพระธรรม รักษาพระวินัยอย่างเคร่งครัด อบรมสั่งสอนศีลธรรมเป็นประจำ คอยชี้แนะเมื่อเกิดปัญหาขึ้นในสังคม ทำประโยชน์โดยไม่เน้น
ผลตอบแทน ไม่เรี่ยไรมากจนเกินไป ไม่สอนธรรมที่ผิด เกื้อกูลต่อสังคมไทย (และถ้าเป็นไปได้ สังคมโลก)

     พุทธบริษัทก็จะต้องร่วมมือร่วมใจกันส่งเสริม สนับสนุน และปกป้องพระพุทธศาสนา ด้วยการปฏิบัติกิจของชาวพุทธ เช่น การบำรุงเลี้ยงดูพระสงฆ์ด้วยการหมั่นตักบาตร ถวายภัตตาหาร เข้าวัดและพา
ญาติพี่น้องบุตรหลาน เชิญชวนบุคคลอื่นให้เข้าวัดฟังธรรม หมั่นสวดมนต์ไหว้พระ แนะนำสั่งสอนศีลธรรมให้แก่บุตรหลานของตน และประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีให้คนอื่นเห็น นำหลักธรรมในพระพุทธศาสนามาใช้ในชีวิตประจำวัน รักษามารยาททางสังคม เคารพกฎหมายและระเบียบวินัย หมั่นรักษาศีลห้า
สนับสนุนการบวช เข้าร่วมพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนาอย่างสม่ำเสมอ ไม่แสวงหาประโยชน์ในทาง
พุทธพาณิชย์ ธรรมพาณิชย์ หรือสังฆพาณิชย์ โดยเด็ดขาด และจะต้องไม่นำสัญลักษณ์ทาง
พระพุทธศาสนาไปใช้ในทางที่ผิดไปจากวัตถุประสงค์หรือผิดไปจากศีลธรรม จะต้องไม่ตีความหรือ
แอบอ้างหลักธรรมในทางที่ผิด

จะต้องคอยว่ากล่าวตักเตือนบุคคลที่ประพฤติไม่เหมาะสมต่อพระพุทธศาสนา

คัดค้านการกระทำที่ไม่ถูกต้องต่อพระพุทธศาสนา

ฯลฯ

      

      ที่นำเสนอมานี้เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวของข้าพเจ้าเพื่อการสืบสานพระพุทธศาสนาให้ดำรงอยู่ในสังคมไทยและสั่งคมโลกต่อไปเท่านั้น ยังมีประเด็นที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาอีกมากมายหลายเรื่องที่ถ้ามีโอกาสแล้วก็จะได้เขียน (พิมพ์) ให้ทราบต่อไป ตอนนี้เป็นตอนสุดท้ายของบทความเนื่องในโอกาสฉลองพุทธชยันตี ๒๖๐๐ ปี แห่งการตรัสรู้ของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า และ ๒๖๐๐ ปี แห่งการกำเนิดและเผยแผ่พระพุทธศาสนา ขอให้ชาวพุทธทุกท่านได้อานิสงค์จากบทความทั้งสามตอนนี้ แล้วพบกันใหม่ครับ