ความยุติธรรม

เนื่องในโอกาสวันจักรีประจำปี พ.ศ. ๒๕๕๗ ขอยกเหตุการณ์ที่เป็นจุดเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การชำระกฎหมาย ก่อให้เกิด "กฎหมายตราสามดวง" ขึ้น

ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ได้เกิดคดีที่อำแดงป้อม ฟ้องหย่านายบุญศรี ช่างเหล็กหลวง ทั้ง ๆ ที่ตนทำชู้กับนายราชาอรรถ และศาลได้พิพากษาให้หย่าได้ตามที่อำแดงป้อมฟ้อง โดยอาศัยการพิจารณาคดีตามบทกฎหมาย ที่มีความว่า “ชายหาผิดมิได้ หญิงขอหย่า ท่านว่าเป็นหญิงหย่าชาย หย่าได้”

เมื่อผลของคดีเป็นเช่นนี้ นายบุญศรีจึงได้นำเรื่องขึ้นทูลเกล้าถวายฎีกาต่อพระเจ้าแผ่นดิน รัชกาลที่ ๑ ทรงเห็นด้วยกับฎีกาว่าคำพิพากษาของศาลนั้นขัดหลักความยุติธรรม ทรงสงสัยว่าการพิจารณาพิพากษาคดีจะถูกต้องตรงตามตัวฉบับกฎหมายหรือไม่ จึงมีพระบรมราชโองการ ให้เทียบกฎหมายทั้ง ๓ ฉบับ คือ ฉบับที่ศาลใช้กับฉบับที่หอหลวงและที่ห้องเครื่อง ปรากฏว่ามีข้อความที่ตรงกัน เมื่อเป็นดังนี้ จึงมีพระราชดำริว่ากฎหมายนั้นไม่เหมาะสม อาจมีความคลาดเคลื่อนจากการคัดลอก สมควรที่จะจัดให้มีการชำระสะสางกฎหมายใหม่ เหมือนการสังคายนาพระไตรปิฎก

จากคดีนี้ได้แสดงให้เห็นถึงความศักดิ์สิทธิ์ของกฎหมายที่แม้แต่พระมหากษัตริย์ก็ต้องให้ความสำคัญและปฏิบัติตาม ไม่มีพระราชอำนาจที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงกฎหมายตามอำเภอใจ
แม้จะทรงเห็นว่าคำตัดสินนั้นไม่สอดคล้องกับความยุติธรรม อันอาจเนื่องมาจากการคัดลอกกฎหมายมาผิด ก็ชอบที่จะจัดให้มีการชำระสะสางกฎหมายให้กลับไปสู่ความถูกต้องดังพระราชปรารภที่ว่า “ให้กรรมการชำระพระราชกำหนดบทพระอายการ อันมีอยู่ในหอหลวง ตั้งแต่พระธรรมศาสตร์ไปให้ถูกถ้วน ตามบาฬีและเนื้อความ มิให้ผิดเพี้ยนซ้ำกัน ได้จัดเป็นหมวด เป็นเหล่าเข้าไว้ แล้วทรงอุตสาห ทรงชำระดัดแปลง ซึ่งบทอันวิปลาดนั้นให้ชอบโดยยุติธรรมไว้”


http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%A7%E0%B8%87


 ตัวอย่างในเรื่องนี้เราสามารถนำมาปรับใช้กับสถานการณ์ในปัจจุบันได้ครับ กล่าวคือ เมื่อเราพิจารณาแล้วเห็นว่า กฎหมายฉบับใดมีเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม ไม่สอดคล้องกับความยุติธรรม ก็สามารถที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงบทบัญญัติของกฎหมายนั้นได้ แต่จะต้องทำให้ถูกต้องตามวิธีการในการแก้ไขเปลี่ยนแปลงกฎหมาย 

ดังนั้น แม้ว่าเราจะพิจารณาแล้วเห็นว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ จะเป็นกฎหมายที่มีเนื้อหาที่มีปัญหาอยู่หลายประการ แต่เมื่อรัฐธรรมนูญฉบับนี้ผ่านการลงประชามติมาแล้ว ก็ต้องยอมรับและปฏิบัติตามบทบัญญัติในรัฐธรรมนูญฉบับนั้นไปก่อน แต่จะต้องเปิดโอกาสให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมเนื้อหาของกฎหมายได้เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพของสังคม   ไม่ใช่ปิดกั้นไม่ให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมาย